Seçimi Kazanan Belediye Başkanlarının Akraba Kayırmacılığı ve Toplumsal Etkileri

Seçilmiş belediye başkanlarının akraba kayırmacılığı, yani kamu görevinin gerektirdiği tarafsızlığı bir kenara bırakıp akrabalarını ve yakın çevresini kayırarak onlara haksız avantaj sağlaması, toplumsal yapıyı derinden etkileyen önemli bir sorundur. Bu etik dışı uygulama, sadece adalet ve liyakat ilkelerine zarar vermekle kalmaz, aynı zamanda toplumda güvensizlik, eşitsizlik ve kalkınmanın önünde engeller oluşturur.

Akraba Kayırmacılığının Toplumsal Etkileri:

Güvensizlik ve Toplumsal Kutuplaşma: Akraba kayırmacılığı, vatandaşların kamu kurumlarına ve yönetime olan güvenini sarsar. Liyakat yerine kişisel ilişkilerin ön plana çıktığı bir ortamda, insanlar sistemin adil işlemediğini düşünerek umutsuzluğa kapılabilir ve topluma yabancılaşabilir. Bu durum, toplumsal kutuplaşmayı artırır ve sosyal çatışmalara zemin hazırlar.

Eşitsizlik ve Adaletsizlik: Akraba kayırmacılığı, fırsat eşitliğini ortadan kaldırarak toplumsal eşitsizliği derinleştirir. Nitelikli ve ehliyetli bireyler hak ettikleri pozisyonlara gelemezken, sadece yakın çevreden olanlar haksız avantaj elde eder. Bu durum, toplumsal mobiliteyi engeller ve dezavantajlı grupların daha da geride kalmasına sebep olur.

Ekonomik Zararlar: Liyakatin göz ardı edildiği bir ortamda, verimlilik ve etkinlik düşer. Kayırmacılıkla işe alınan veya terfi ettirilen kişiler, işlerini hakkıyla yerine getiremeyebilir ve bu durum kamu hizmetlerinin kalitesini düşürerek ekonomik zarara yol açabilir.

Yolsuzluğun Artması: Akraba kayırmacılığı, yolsuzluk için uygun bir ortam yaratır. Kayırmacılık ve adam kayırma gibi uygulamalar, rüşvet ve görevi kötüye kullanma gibi daha büyük yolsuzlukların da önünü açabilir.

Akraba Kayırmacılığıyla Mücadele Yolları:

Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Kamu kurumlarının karar alma süreçleri şeffaf olmalı ve kamuoyu denetimine açık olmalıdır. Bu sayede, kayırmacılık gibi etik dışı uygulamaların önüne geçilebilir.

Liyakat Sisteminin Güçlendirilmesi: İşe alımlarda ve terfilerde liyakat esas alınmalı, objektif kriterler belirlenmeli ve uygulamalar adil bir şekilde gerçekleştirilmelidir.

Etik Kurallar ve Denetim Mekanizmaları: Kamu görevlileri için etik kurallar belirlenmeli ve bu kuralların uygulanması bağımsız denetim mekanizmalarıyla takip edilmelidir.

Sivil Toplumun Güçlendirilmesi: Sivil toplum örgütleri, yolsuzluk ve kayırmacılıkla mücadelede önemli bir rol oynayabilir. Bu örgütlerin güçlendirilmesi ve kamuoyu oluşturma çalışmaları desteklenmelidir.

Eğitim ve Farkındalık: Toplumda etik değerlere ve liyakatin önemine dair farkındalık artırılmalıdır. Eğitim sistemi aracılığıyla genç nesillere bu değerler aşılanmalıdır.

Akraba kayırmacılığı, toplumsal gelişmeyi engelleyen önemli bir sorundur. Bu sorunla mücadele etmek için, şeffaflık, hesap verebilirlik, liyakat ve etik değerler ön plana çıkarılmalı, sivil toplumun ve kamuoyunun denetim rolü güçlendirilmelidir. Ancak bu sayede adil, eşit ve kalkınmış bir toplum inşa edilebilir.

Turgay Simavi  – malatyasiyaset.com